Cyclus 1 - Leefomgeving

Brussel-Hoofdstad, een aantrekkelijke regio met zijn paradoxen

© Leefmilieu Brussel

De deelnemers bespraken de aspecten van hun stad waar ze trots op zijn: de openheid, het culturele aanbod en het kosmopolitisme zijn de zaken die het meest naar voren kwamen in de groep. De meest negatieve aspecten? Lawaai, luchtverontreiniging, slecht verspreide groene ruimten, het openbaar vervoer met twee snelheden, slecht toegankelijke woningen qua prijs, discriminatie van minderheden en toegankelijkheid voor mensen met een beperkte mobiliteit.

Een genuanceerd ‘portret’: een stad op mensenmaat, maar die de menselijkheid verliest tegenover vluchtelingen; een stad waar het goed leven is maar die lawaaierig, vuil en onveilig is, vooral voor vrouwen; openbaar vervoer dat redelijk efficiënt is maar niet 's nachts; natuurlijke ruimten maar met een invasieve fauna of een stad rijk aan erfgoed maar die moeilijk te renoveren is...

Wat is de Brusselse realiteit?

In hoeverre komen de door de burgers geuite gevoelens overeen met de werkelijkheid? Om deze beschrijving te objectiveren, hebben verschillende deskundigen tijdens de 2e zitting op zaterdag 11 februari hun licht op dit onderwerp laten schijnen: Jonathan Unger van het Observatorium voor Gezondheid en Welzijn, Julien Ruelle van Leefmilieu Brussel, Sarah Moutury en Géraud Bonhomme van de administratie perspective.brussels. Hier volgen een aantal belangrijke punten.

'De gemiddelde Brusselaar bestaat niet'

2/3 van de Brusselaars zijn Belgen (en sommigen zijn geboren met een buitenlandse nationaliteit), 1/3 zijn niet-Belgen. 8% spreekt geen Frans, Engels of Nederlands. De bevolking van Brussel bedraagt 1,2 miljoen 's nachts en 1,5 miljoen overdag (bezoekers, toeristen, niet-gedomicilieerde studenten, mensen zonder papieren, pendelaars).

Leegstand? 'De 20e Brusselse gemeente' en de groeiende woningnood

Er zouden 10.000 gebouwen en 17.000 tot 26.400 woningen leegstaan. De bevolking groeit tegenwoordig sneller dan het aantal woningen. Het aantal woningen neemt trager toe dan de bevolking en de huishoudens.

Kwalitatieve huisvesting of niet?

De helft van de woningen beschikt over een EPB-certificaat (energieprestatie van gebouwen). Bijna 1/3 van de woningen in Brussel kampt met vochtproblemen, 1/3 van de woningen is overbevolkt en bijna 8% heeft problemen om zich te verwarmen.

Toegankelijke huisvesting of niet?

De huurprijzen stijgen sneller dan de inflatie (+20% tussen 2010 en 2020). In Brussel huurt bijna 60% van de huishoudens hun woning, wat een zeer hoge verhouding is (26% in Vlaanderen, 33% in Wallonië).

Een slechte verdeling van de activiteiten

Productie en logistieke activiteiten verplaatsen zich naar de periferie en verdwijnen uit de meer centrale wijken, de lokale handel neemt af en de grote winkelcentra in de rand rond de stad breiden zich uit. De sociale huisvesting is onvoldoende en slecht verdeeld.

Sociale ongelijkheid, ongelijkheid op vlak van omgeving

Vandaag loopt 35% van de bevolking het risico op armoede of sociale uitsluiting (geen vakantie, geen culturele uitstapjes). De bevolkingsdichtheid ligt hoger in de armere zones (bv.: 2.000 ha/km2 in Watermaal-Bosvoorde - 23.000 ha/km2 in Sint-Joost). De armste 25% van de huishoudens besteedt 45% van hun inkomen aan huisvesting.

In het centrum van de stad is er een tekort aan groene ruimten en die laatste zijn slecht verdeeld. Vooral het centrum en de arme sikkel van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest voelen de impact van de hitte-eilanden (materialen zoals beton en asfalt houden warmte vast en geven die 's nachts vrij) en de luchtverontreiniging (het canyon-effect van hoge gebouwen). Dit tast de gezondheid van de inwoners aan.

Tegenover deze moeilijkheden stelden de sprekers de verschillende planningsinstrumenten voor die de verschillende 'functies' in de stad organiseren. De twee belangrijkste plannen zijn het GPDO (Gewestelijk Plan voor Duurzame Ontwikkeling)en het GBP (Gewestelijk Bestemmingsplan). Dit laatste omvat twee hoofdpijlers die beantwoorden aan de bezorgdheden van de burgers van de Raad en die zeer sterke gevolgen hebben voor het klimaat: de mix van 'functies', hoe kan men een stad ontwikkelen op mensenmaat met een betere verdeling tussen woningen, winkels, kantoren, openbare voorzieningen enz. en de beheersing van de dichtheid. Alle info kan u terugvinden op de website van perspective.brussels.

U kunt ook alle presentaties van de sprekers terugvinden op de website van de Burgerraad voor het klimaat.